‘Er was eens een tijd dat je bij het krieken van de dag overal in de stad dienstmeisjes de huizen in en uit zag lopen met zware emmers water om alvast de gang en het stoepje te dweilen, nog voordat binnen de familie op zou staan. Ze waren op straat een alledaagse verschijning, ook als ze later in de ochtend met een mandje om hun arm erop uitgingen voor de boodschappen. Nu leven ze alleen nog in onze verbeelding, in series en in films, waar ze herinneringen oproepen aan voorname huizen, strenge dames in het zwart, witte schorten, enorme gietijzeren fornuizen en dampende wastobbes.’
De vrouw en haar (dienst)meid vormden eeuwenlang het hart van het huishouden. Samen hielden ze de boel binnenshuis draaiende, maar ook weerspiegelt dit duo hoe sociale relaties, genderrollen en klasseverschillen zich door de tijd heen ontwikkelden. In Vrouw en meid werpt Caroline Hanken licht op deze vergeten geschiedenis. Ze brengt hun veranderende relatie tot leven met behulp van brieven, dagboeken, schilderijen en literaire bronnen. Van de hechte samenwerking in de 16e eeuw tot de toenemende hiërarchie in de 18e, en de verdwijning van de dienstmeid in de 20e eeuw. Tegelijk verandert ook de rolverdeling tussen mannen en vrouwen en verscherpt de grens tussen binnen en buitenwereld. Vrouw en meid biedt een rijk en verrassend perspectief op de geschiedenis van het huiselijk leven – en van de vrouw.
CAROLINE HANKEN is cultureel antropoloog, docent en schrijver. Ze schreef onder meer Door een Hollandse winter (2009) en Madame Vérité (2014), beide genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs. In 2019 verscheen Een huis genaamd Marseille.
