Eva Vriend over het coronavirus op Urk
Schrijver Eva Vriend bestudeerde voor haar boek Eens ging de zee hier tekeer de (voormalige) visserijplaatsen rond het IJsselmeer. Ze belde met Urk, waar Jurie van den Berg, een van de hoofdpersonen uit haar boek, onverstoorbaar aan zijn bootje klust.
‘Ach, mijn lieve kind, hoe is het bij jullie?’
Jurie van den Berg is blij dat ik bel. Jurie, 78 jaar, is altijd blij en dankbaar als ik bel. Omdat hij nu eenmaal zo door het leven stapt. Het voortwoekerende coronavirus doet daar niets aan af. Juist niet.
‘Ik heb tegen Klaas gezegd dat hij maar beter op zee kan blijven. Daar word je tenminste niet besmet.’
Juries jongste zoon Klaas heeft een garnalenkotter. Hij is het enige kind van Jurie dat in de visserij actief is gebleven. In de Noordzeevisserij welteverstaan, omdat de visserij op het IJsselmeer sinds de voltooiing van de Afsluitdijk in 1932 te weinig meer voorstelt. De hechte visserijgemeenschap bleef na deze grote inbreuk van buitenaf wel intact. Tot op de dag van vandaag. De Urkers weten elkaar te vinden en slaan in tijden van nood een arm om elkaar heen. Als een kotter ‘op zee blijft’ bijvoorbeeld, maar ook als er een eng, nieuw griepvirus rondwaart.
Op Urk geen tekort aan mondkapjes.
De plaatselijke huisarts kreeg een paar dozen aangeboden van visbedrijven waar de werknemers ze normaal gebruiken tijdens het visfileren.
Op Urk geen vereenzaamde ouderen.
Jurie heeft die ochtend nog een weduwvrouw een tasje vis gebracht. Doet hij wel vaker, nu belde hij haar van tevoren. Vertelde dat hij het aan de deur zou hangen.
Daar moet Jurie wel aan wennen. Dat de omgang noodgedwongen afstandelijk is. Normaal ziet hij zijn familie – twee zonen, drie dochters en hun gezinnen – iedere zaterdag en zondag. Zaterdag eet iedereen bij hem en zijn vrouw Geertje vis, die Jurie in een olieton in de achtertuin vers bakt. Zondag spreken ze bij een van de kinderen thuis af voor een koffiekransje.
Maar de huisartsen en ook burgemeester Ineke Bakker hebben de Urkers op het hart gedrukt dat ze in deze coronatijden niet meer bij elkaar kunnen kruipen. Zaterdag 14 maart heeft de familie van Jurie daarom voorlopig voor het laatst samen vis gegeten, zo is besloten. Het koffiedrinken na de kerkdienst ging zondag al niet meer door. De kerken zijn sowieso gesloten door de regeringsvoorschriften. De Urkers nemen het woord van God nu tot zich via een YouTube-kanaal of een speciale radio-uitzending.
Jurie en zijn vrouw Geertje spreken hun kinderen die om de hoek wonen nu voor het eerst van hun leven via Skype. Dat is wel gek, maar het is niet anders, constateert Jurie. Ik denk dat hij berustend glimlacht als hij dit zegt.
‘Weet je wat ik hoop,’ zegt hij tot besluit van ons telefoongesprek. ‘Ik hoop dat deze coronacrisis de mensen tot bezinning brengt. Onze rijkdom, onze gezondheid, het is allemaal niet vanzelfsprekend.’
