Oek de Jong, die nooit heeft willen autorijden, neemt alsnog rijles. Plaats van handeling is Amsterdam, de stad waar hij al bijna vijftig jaar woont en die hij in de lesauto opnieuw en nu in al zijn uitgestrektheid ontdekt. Waarom is hij hier zo laat mee begonnen? Die vraag leidt terug naar hoe hij is geworden wie hij is. Beelden komen op: een bijna fatale rit in de auto van zijn moeder, hoe hij door zijn eenzelvige vader en moeder werd gevormd, het machismo van zijn Friese grootvader, ongelukken en ‘narrow escapes’, reizen in Egypte en Marokko zonder auto, het effect van schrijver-zijn op een leven.
Zijn eerste rit op de Ring van Amsterdam bezorgt Oek de Jong de schok die de aanzet is geweest tot het schrijven van ‘Man zonder rijbewijs’, een verrassende memoir vol humor en zelfspot.
Shortlist Libris Literatuurprijs 2023
'De Jong vertelt boeiend, met de nodige zelfspot, herkenbaar en hilarisch.'
Friesch Dagblad'In een ongedwongen, luchtige stijl, vol mildheid en zelfspot verweeft Oek de Jong het heden met het verleden en vindt verklaringen voor wie en wat hij geworden is. Een licht melancholisch memoir dat met veel plezier geschreven is.'
ZIN magazine'[…] alles grijpt op een verbazend vanzelfsprekende manier in elkaar, […].'
HP/De Tijd'Een mooie, ontroerende roman.'
Leeskost.nl'Uiteraard met de humor waaraan het deze schrijver nooit ontbreekt.'
AD Magazine'Man zonder rijbewijs is een bijzondere autobiografie waarin weemoed en wrangheid elkaar afwisselen en waarin zelfspot en humor het geheel verzachten.', - Kunsttijdschrift Vlaanderen
'Erudiet chauffeert Oek de Jong de lezer door zijn leven. De beelden die De Jong oproept en die zo overtuigend zijn dat ze niet verzonnen lijken, maar rechtstreeks uit de realiteit op papier getransponeerd. Het brengt de schrijver dichterbij dan ooit.'
De Volkskrant'[…], het is misschien wel in eerste plaats een portret van De Jongs ouders. De passages over hen zijn de indrukwekkendste - en de intiemste - van het boek. Sterker nog: ze kunnen zich meten met de aangrijpendste alinea's uit zijn fictie.'
Het Parool'Niet ontnuchterend, ook niet relativerend, maar op een eigenaardige manier vitaal. Compleet. 'Man zonder rijbewijs' ontpopt zich gaandeweg als een schrijversautobiografie, eentje die me raakt, omdat het ook een studie in geluk is.'
De Groene Amsterdammer'Oek de Jong verheft zijn autorijlessen tot literatuur, tot een verhaal dat meer betekent dan er op het eerste gezicht staat.'
NRC'Met prettige zelfspot en een sterk observerend oog doet De Jong verslag (…) Het maakt 'Man zonder rijbewijs' tot een kleine, uiterst boeiende autobiografie.' - [waardering: vier sterren] Sonja de Jong, Gooi- en Eemlander
De Gooi- En Eemlander'De klopjacht op "het roze geplastificeerde kaartje" leidde tot een knap, gevoelig en onderhoudend memoir.' - Onze 50 beste boeken van het jaar
De Morgen' 'Man zonder rijbewijs' legt de ziel bloot van een schrijver die zijn eigen mensenschuwe kant en zijn eigen eenzelvigheid omarmt en bevecht. […] En het is goed toeven bij Oek de Jong in de auto, zelfs voor verstokte ov-reizigers.'
Nederlands Dagblad'De weg terug naar zijn jonge ik, vol humer en zelfspot.'
Nouveau'In zijn vermakelijke en ontroerende memoir 'Man zonder rijbewijs' doet De Jong beeldend verslag van zijn tochten door de stad in de lesauto.'
Trouw' 'Man zonder rijbewijs' is een bijzondere autobiografie geworden.'
Dagblad Van Het Noorden
Oek de Jong (1952) studeerde kunstgeschiedenis. Hij was redacteur bij De Revisor en doceerde aan de universiteit in Leiden en Berlijn. In 1977 debuteerde Oek de Jong met een verhalenbundel. Zijn doorbraak kwam in 1979 met de roman Opwaaiende zomerjurken, waarvoor hij de F. Bordewijk-prijs kreeg, gevolgd door het even succesvolle Cirkel in het gras. In 1993 verscheen zijn novelle 'De inktvis'. De verzameling essays 'Een man die in de toekomst springt', waarvan de tweede vermeerderde druk in 2004 verscheen, werd bekroond met de Busken Huetprijs.
Het werk van Oek de Jong werd onder andere vertaald in Duitsland en Scandinavië; 'Een Kreis im Gras', verschenen bij Piper Verlag in München, kreeg lovende kritieken. In oktober 2002 verscheen de roman 'Hokwerda's kind' die bijzonder goed ontvangen werd. Het werd in België genomineerd voor de Gouden Uil en in Nederland voor de Libris Literatuurprijs. Vertalingen verschenen in Duitsland, Frankrijk en Denemarken.
Oek de Jongs dagboek 'De wonderen van de heilbot' verscheen in 2006. In 2012 verscheen 'Brief aan een jonge Atlas', met zes onbekende, autobiografische teksten uit het begin van Oek de Jongs schrijverschap.
De roman 'Pier en oceaan' uit 2012 stond op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs en werd bekroond met de Gouden Uil, de F. Bordewijk-prijs en de Zeeuwse Boekenprijs. In 2013 verscheen 'Wat alleen de roman kan zeggen'. De Jong gaat in dit essay op zoek naar het unieke en het onvervangbare van de roman.
Recentelijk publiceerde Oek de Jong 'Het visioen aan de binnenbaai', dat beschouwd kan worden als het vervolg op 'Een man die in de toekomst springt'. In deze bundel gaat Oek de Jong op zoek naar de bronnen van zijn schrijverschap: verlangen naar nabijheid, drang tot intimiteit, de aantrekkingskracht van het duistere. Hij schrijft over dichters, denkers, schilders en schrijvers van toen en nu met wie hij zich verwant voelt. Zijn laatste roman 'Zwarte schuur' (2019) werd onderscheiden met de Boekenbon Literatuurprijs 2020 en stond op de shortlist voor de Libris Literatuur Prijs 2020. In november 2020 verscheen 'Het glazend zwart van mosselen', een momentale uitgave van autobiografische essays en reisverhalen en in september 2022 'Een man zonder rijbewijs'.
http://www.oekdejong.nl
