Een Duits-Franse journaliste over de noodzaak het verleden onder ogen te zien

Géraldine Schwarz ontdekt op een dag dat haar Duitse grootvader in 1938 voordelig een Joods bedrijf heeft overgenomen. Na de oorlog verlangt de eigenaar, die zijn familie in Auschwitz verloor, herstelbetalingen. Karl Schwarz, zoals vele Duitsers, weigert zijn verantwoordelijkheid als meeloper te erkennen. Hier begint de Duits-Franse auteur via drie generaties van haar familie haar lange, pijnlijke en spannende onderzoek naar de verwerking van het verleden die als fundament heeft...

Een redacteur van thrillers, fantasy en sciencefi ction is zo door zijn werk in beslag genomen dat hij ervan droomt. Opvallend is dat hij droomt in de stijl van die genres, en de inhoud van de dromen is te herleiden tot de trauma’s die hij opliep in zijn eigen jeugd. De kamer waar alle verhalen beginnen vertelt het ontroerende verhaal van wat waarschijnlijk de laatste nacht is uit het leven van een man die zich heeft geprobeerd te verzoenen met iets wat dat leven heeft verruïneerd....

jaar baanbrekende de tweede sekse samengevat

‘Je bent niet als vrouw geboren, je wordt vrouw.’ Dit is de bekendste zin uit De tweede sekse, het beroemde boek van Simone de Beauvoir. De Beauvoir was filosofe, schrijfster en feministe. Haar in 1949 verschenen ‘De tweede sekse’ is een vlammend pleidooi voor verbetering van de positie van vrouwen, voor de onafhankelijkheid van de vrouw. Schrijfster en boek werden een belangrijke inspiratiebron voor de tweede feministische golf. Tot op de huidige dag geldt het als een iconisch...

zijn psychoanalytische theorie samengevat

Zonder dat wij het beseffen, zijn veel van onze hedendaagse opvattingen over leven, denken en voelen beïnvloed door ideeën van Sigmund Freud (1856-1939). In zijn theorie over de menselijke geest en persoonlijkheid is het bestaan en de invloed van het onbewuste op ons alledaagse handelen de kern. Wij zijn ons lang niet altijd bewust van de wijzen waarop onze gevoelens, emoties en impulsen, voor het eerst gevormd in de vroege kindertijd, ons latere leven mede bepalen. Veel daarvan...

de klassieke herfsttij der middeleeuwen samengevat

Johan Huizinga (1872-1945) is zonder concurrentie de beroemdste Nederlandse historicus. Hij is tegelijk ook onnavolgbaar en vaak niet goed begrepen. Er is ook niet zo gemakkelijk samenhang in zijn werk te ontdekken. Zijn bekendste boeken, Herfsttij der Middeleeuwen (1919), Erasmus (1924), In de schaduwen van morgen (1935) en Homo ludens (1938) laten achtereenvolgens een historicus, een biograaf, een cultuurcriticus en een antropoloog aan het woord. Toch is die samenhang er wel,...

Zonder burgers geen democratie

In ‘De kleine Tocqueville’ geeft Martin Sommer in nog geen honderd pagina’s een heldere samenvatting van het leven, de carrière en de werken van de Franse edelman Alexis de Tocqueville (1805-1859). Tocqueville wordt wel gezien als de man die het meest uitputtend, origineel en leesbaar over de democratie als politiek systeem heeft geschreven. Zijn magnum opus is getiteld Over de democratie in Amerika (twee delen, 1835-1840) en blijft ruim anderhalve eeuw later een aanrader. Tocqueville...

Na zijn grand tour in Italië keert de jonge jurist Ferdinand Huyck terug naar Amsterdam, waar hij verwikkeld raakt in allerlei situaties en intrigerende personen ontmoet. Zoals de bevallige Henriette Blaeck, op wie Ferdinand verliefd wordt, en haar lastige oom Jacobus, die wil dat zij met een ander trouwt. De voortvluchtige redder-in-nood Bos, die Ferdinand op zijn beurt zal proberen te helpen, en diens mooie dochter Amelia – op wie Henriëtte jaloers wordt. De lotgevallen...

Soms, bij 'technisch weer' (een ambtelijke term voor 'mooi weer'), mocht Van Roosmalen senior wel eens op de fiets de polder in. De uitstulping in de aktetas onder de snelbinders verraadde een broodtrommel en het aantrekkelijke vooruitzicht op een lunch in de berm. Dat waren de uitjes, 'de krenten in de pap van het ambtelijk bestaan'. Van Roosmalen senior werkte veertig jaar als ambtenaar bij de Provincie Gelderland en schreef rapporten die niemand las. Na zijn dood besloot Marcel...

De Idea verschijnt

In ‘De moord op Commendatore’ van Haruki Murakami neemt een zesendertigjarige portretschilder zijn intrek in een oud atelier in de bergen ten zuidwesten van Tokio. Hij is onlangs gescheiden, na zes jaar huwelijk. Behalve door hartzeer wordt hij geplaagd door een ‘painter’s block’. Hij hoopt in het afgelegen atelier tot rust te komen en zijn inspiratie terug te vinden, maar het loopt anders. Een mysterieus schilderij lijkt tot leven te komen. Vanuit een heuvel in het bos achter...

Metaforen verschuiven

In ‘De moord op Commendatore’ van Haruki Murakami had een portretschilder gehoopt tot rust te komen en zijn inspiratie terug te vinden in het huis van de beroemde schilder Tomohiko Amada. Maar in plaats daarvan is hij een wereld vol raadselen in gezogen. Het geluid van een bel houdt hem ’s nachts wakker, er gaat een mysterieuze kracht uit van een holte in het bos, voorwerpen in het huis worden door een onzichtbare hand verplaatst. Het schilderij ‘De moord op Commendatore’...

De ogen van Rembrandt bevat het verhaal van twee schilders. Simon Schama maakt aannemelijk dat we het leven en werk van Rembrandt pas goed kunnen doorgronden als we het leven en werk van Rubens begrijpen. Rubens werd geboren onder grimmige omstandigheden (zijn vader stond onder arrest wegens overspel met de prinses van Oranje). Toch groeide hij niet alleen op tot de grootste schilder van zijn tijd, maar ook tot een toonbeeld van publieke deugd: diplomaat, geleerde en president-directeur...

Vogeltijdschrift voor lezers

liefde voor schrijven en door schrijvers met liefde voor vogels. De scharrelaar verschijnt twee keer per jaar, in de lente en in de herfst, en zal alleen in losse verkoop beschikbaar zijn. In het lentenummer onder meer een college natuurschrijven door Jean-Pierre Geelen en Koos van Zomeren, Marja Vuijsje over vogels in de Perzische literatuur, André De Baerdemaeker over moordende huiskatten, Saskia van Loenen over scharrelaars, Ernst Jansz over zijn liefde voor vogels en Alexander...

hoe artsen en overheid de tabaksindustrie vrij spel gaven

Vroeger was roken heel gewoon. Die tijd is voorbij. Feit is dat de tabaksindustrie decennialang mede het tabaksbeleid in Nederland bepaalde. In de discussie over roken hielden zelfs artsen zich afzijdig. Roken was toch je eigen verantwoordelijkheid? Ook KWF, Hartstichting en Longfonds hielden zich uit angst donateurs te verliezen lang op de vlakte. Maar het tij keerde toen twee longartsen, Wanda de Kanter en Pauline Dekker, een eind maakten aan het collectieve zwijgen van dokters....

Berichten uit Trumpland

Een Republikeinse grensburgemeester die goede relaties met Mexico nastreeft en prompt de verkiezingen verliest. Een begrafenisondernemer die op zijn vierenzeventigste weer aan de slag gaat omdat zijn opvolger het aantal drugsdoden niet kan verwerken. Een makelaar die zijn geld verdient door conservatieven uit Californië naar Texas te verhuizen. Een advocate die de meest discriminerende nieuwe wetten aanvecht. Een restauranthoudster die dweept met de Kennedy’s maar onder druk...

De omnibus ‘De verzonken jongen/Meester Mitraillette’ van Jan Vantoortelboom bevat de twee boeken waaruit de personage in zijn nieuwe roman ‘Jagersmaan’ wederom een rol hebben. De verzonken jongen Zorgeloos en onbeschermd. Zo gaan Stoffel en Bert Vanheule door het leven in het West-Vlaamse dorp Elverdinge. Elke zondag gaat het gezin plichtsgetrouw op bezoek bij grootvader Victor. Zijn gezicht is in tweeën gespleten door een litteken dat Stoffels verbeelding voedt. Geleidelijk...