Eva Vriend geeft vier tips voor een uitje langs de Zuiderzeekust
Historica Eva Vriend kent de kuststeden langs het IJsselmeer als haar broekzak. Voor haar meest recente boek Eens ging de zee hier tekeer, over de kustbewoners van de voormalige Zuiderzee, bezocht ze vele plekken en sprak ze met de Zuiderzeefamilies over wat er allemaal veranderde na 28 Mei 1932, toen de Afsluitdijk werd gedicht en de Zuiderzee het IJsselmeer werd. Haar boek is onlangs genomineerd voor de longlist van de Libris Geschiedenis Prijs.
Omdat veel mensen deze zomer in eigen land doorbrengen, geeft Eva Vriend vier toeristische tips waar je niet zo gauw aan denkt.
- Wandelen in Wieringen, of beter, wandelen op Wieringen, want deze gemeente in de kop van Noord-Holland was vroeger een eiland. ‘Het lag op de grens van de Waddenzee en de Zuiderzee, maar werd door de komst van de Afsluitdijk eiland-af. Eigenlijk is het nog altijd een geheim Waddeneiland. En zo voelt het ook, met schelpenpaadjes en duinglooiingen. Het is er nog heerlijk rustig, en er zijn prachtige wandelroutes. Voordeel: je hoeft niet eerst met de boot.’
- ‘In dit museum, dat weer open is, is nu een expositie te zien die in het teken staat van de verhalen van de kustbewoners. “Zee vol verhalen” laat zien hoe het leven in de vissersplaatsjes eruit zag rond 1900. Bewoners vertellen over hun dagelijks leven, kleding, huizen en avonturen. En natuurlijk over hun eeuwige strijd tegen het water.’ Prachtige tentoonstelling, maar vergeet ook niet het Buitenmuseum te bezoeken in de haven. Vrijwilligers demonstreren talloze ambachten van toen. Je ervaart zelf hoe het moet zijn geweest om te leven van de Zuiderzee. Ook heel leuk voor kinderen.
- Paling eten op Urk. ‘Volendam is natuurlijk de bekendste toeristische trekpleister aan het IJsselmeer. Best een bezoekje waard, zeker als je je voor de grap eens wilt laten fotograferen in klederdracht. Maar als je het echte vissersleven van dichtbij wilt zien, kun je het beste naar Urk gaan. Hier leggen de nog actieve IJsselmeervissers bijna dagelijks aan. Je kunt er de IJsselmeervisveiling bezoeken, waar een veilingmeester de kuipen vol vers gevangen, glibberende IJsselmeerpaling verhandelt. Toeristen mogen gewoon tussen de handelaars plaatsnemen. Je moet wel tegen de geur van verse vis kunnen.’
- Een ritje over de Afsluitdijk. ‘Het is altijd bijzonder om over de Afsluitdijk te rijden. De 32 kilometer lange dijk biedt aan de ene kant uitzicht op het IJsselmeer. Het is water is grijs, groenig, of wat blauwer, dat hangt van het weer af. Je ziet een enkele vissersboot en wat plezierjachten. Aan de andere kant kijk je tegen de groene wal aan. Omdat de weg zo lang en recht is, wordt je ontegenzeggelijk aan het denken gezet.’ Het is de dijk waar Maria Vasalis zo mooi over dichtte: Er is geen einde en geen begin – aan deze tocht, geen toekomst, geen verleden – alleen dit wonderlijk gespleten lange heden. ‘Vergeet niet om halverwege koffie te drinken of een uitsmijter te eten bij lunchroom Het Monument.’
