Mariska Kret ontvangt de Dr. Hendrik Muller Prijs 2025

Hoe ontstaan emoties en wat delen we daarin met andere dieren? Voor haar grensverleggende onderzoek naar de oorsprong en werking van emoties ontvangt Mariska Kret, hoogleraar vergelijkende psychologie en affectieve neurowetenschappen, de Dr. Hendrik Muller Prijs 2025. Haar werk laat zien dat er meer overeenkomsten zijn tussen mensen en andere dieren dan vaak wordt gedacht. Mariska Kret, auteur van Van glimlach tot grimas, ontvangt de prijs op 4 december aanstaande.

De KNAW organiseert aansluitend op de prijsuitreiking een symposium, dat in nauwe samenwerking met Mariska Kret is opgesteld. Het symposium ‘Wetenschap met emotie: de realiteit van onderzoek en moederschap’ gaat over het onderzoek en de positie van moeders in de wetenschap. Tijdens het symposium vertellen onder meer vijf teamleden van Kret over hun onderzoek en over de uitdaging die de combinatie werk en moederschap met zich meebrengt.

Krets werk valt op door de uitzonderlijk interdisciplinaire aanpak, zo oordeelt de jury: in haar onderzoek komen onder andere psychologie, gedragsbiologie, primatologie en neurowetenschappen samen. Die brede blik levert nieuwe inzichten op in hoe emoties werken en wat ze betekenen in sociale relaties. Kret observeerde bijvoorbeeld de oogbewegingen van bonobo’s in de Apenheul. Daarbij ontdekte ze dat bonobo’s de emoties van hun soortgenoten snel opmerken en lang blijven volgen. Ook toonde ze aan dat mensen vooral letten op de emoties van bekenden, terwijl bonobo’s juist meer aandacht hebben voor de emoties van onbekende soortgenoten.

Mariska Kret is hoogleraar bij Cognitieve Psychologie aan de Universiteit Leiden. Ze geeft leiding aan het Comparative Psychology and Affective Neuroscience (CoPAN) lab. Met haar onderscheidende gedragsonderzoek probeert ze de emoties van mens en dier te doorgronden. Ze doet haar onderzoek onder meer in dierentuinen, op festivals en in een rijdend lab op de markt. In 2022 ontving ze een Ig Nobel Prize voor haar ontdekking dat lichaamsprocessen tussen twee mensen synchroon gaan lopen tijdens een blind date. Kret is hoofdredacteur van Behaviour en haar met prestigieuze beurzen (NWO VENI, VIDI, ERC, KHMW Mercator Sapiens Stimulus) gefinancierde werk verschijnt in wetenschappelijke toptijdschriften. Begin 2024 ontving ze voor haar onderzoek de Mercator Sapiens Stimulus van 1 miljoen euro.

De Dr. Hendrik Muller Prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan een in Nederland werkzame mid-career onderzoeker die zich bijzonder verdienstelijk maakt op het gebied van de geesteswetenschappen of sociale wetenschappen. De prijs bestaat uit een bedrag van 25.000 euro en is bestemd voor het medefinancieren van een onderzoeksproject naar keuze van de laureaat.

Aanmelden voor de prijsuitreiking en het symposium kan op de website van de KNAW: Wetenschap met emotie: de realiteit van onderzoek en moederschap – KNAW.